- Центр краеведения
- Искусство
- Музыкальное искусство
- Певцы и композиторы
Певцы и композиторы
Өлмесеков Келденбай
Музыкальное искусство - Певцы и композиторы
Әнші. 1953 жылы 25 мамырда Шығыс Қазақстан облысы Күршім ауданыңда дүниеге келген.
Қаратоғай орта мектебін бітіріп, әскери міндетін өтейді. Республикалық эстрада студиясының әншілер бөлімін 1977 жылы бітіріп шығады. Қазақ өнерінің қос бәйтерегі Жүсіпбек Елебеков пен Бекен Жылысбаевтан дәріс алып, олардың баулуында болған. Еңбек жолын Өскемен филармониясынан бастап, 1978 жылы Семейдің Ә.Қашаубаев атындағы филармониясына қызметке келді. Бүгінде репертуарында 300-ге тарта халық әндері, Абай, Ақылбай, Ақан, Біржан, Ағашаяқ, Үкілі Ыбырай, Мұхаметжан, Майбасар, Уәйіс, Міржақып, Жаяу Мұсаның және бүгінгі композиторлардың әндері бар. Бұлардың арасында Шәкерім, Шәкір әндері бір төбе.
Келденбай - бүкіл республикада Шәкерім әндерінің бірден-бір орындаушысы. Шәкерім әндерінің ноталық негізін алғаш қағазға түсірген Талиға Бекхожина болса, олардың түпнұсқаға ең жақын орындаушысы - Ниязбек Алдажаровтан кейін - Келденбай. Казір әнші Шәкерімнің жиырмадан астам ән-күйлерін орындайды. Тек орындаушы ғана емес, терең білімді шәкерімтанушы, әрбір әннің шығу тарихын, туу себебін тындаушыға жете түсіндіре алатын тамаша насихатшы. «Шәкерімнің музьжалык мұрасы» және «Бұл ән бұрынғы әннен өзгерек» атты лекция-концерттерімен кең-байтақ елімізді аралап жүр.
Әншінің 25 әні Ілия Жақановтың редакторлығымен шыққалы жатқан лазерлі дискілі қазақ әндерінің антологиясына енді.
Республикалық Әміре Қашаубаев атындағы халық әндерін орындаушылар байқауының лауреаты (1980), Алматыда өткен музыка зерттеушілері байқауының дипломанты (1990). ҚР Президентінің Грамотасымен, ҚР Мәдениет министрлігінің «Мәдениет қайраткері» белгісімен марапатталған.
Рахимов Тұрсынғазы
Музыкальное искусство - Певцы и композиторы
Әнші, актер, композитор, Қазақстанның еңбек сіңірген мәдениет қызметкері.
1951 жылы 15 қазанда Аягөз ауданының Малтыкөл ауылында дүниеге келді.
Алматыдағы эстрадалық-цирк колледжін бітірді. 1994 жылы «Сәби болғым келеді» деген атпен әндер жинағы шықты.
«Дариға, домбырамды берші маған», "Отыздан асып барамын», «Мен сені сағынғанда», «Санаулы күн, санаулы ай, санаулы жыл», "Сәби болғым келеді» секілді әндерді жазған композитордың барлығы жүзге тарта әні бар.
М.Мақатаев атындағы сыйлықтың иегері. Республикалық деңгейдегі бірталай өнер байқауларының лауреаты.
Еркеғали Рахмадиев
Музыкальное искусство - Певцы и композиторы
Еркеғали Рахмадиев (01.08.1932 жылы туған, Семей облысы, Шұбартау ауданы) - қазақ сазгері, Қазақ ССР халық әртісі (1975). КСРО халық әртісі. 1957жылы Қазақ консерваториясының композиция факультетін бітірді (Брусиловскийдің шәкірті). 1967-75 жылдары осы консерваторияның ректоры болды. 1968 жылдан Қазақстан Композиторлар одағы басқармасының председателі және КСРО Композиторлар одағы басқармасының секретары. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік сыйлығының иегері (1980) Е.Рахмадиев творчествосы қазақтың халық музыкасының бай мұрасын бойына сіңіре отырып, классикалық музыка өнері жетістіктерінің игі әсерімен қалыптасты. Е.Рахмадиевтің симфониялық, опералық, вокальды-аспаптық, камералық шығармалары профессионалды ұлттық өнердің өресін кеңейтіп, онын жанрлық салаларын дамытты. Сазгердің «Қамар сұлу» (1963), "Алпамыс" (1972) опералары байсалды да сабырлы, лирикалы-эпикалы кантилена тұрғысында жазылған. "Мейрам күйі" симфониялық поэмасы 1973 жылы Алматыда өткен Азия елдерінің халықаралық музыка жиынында дүние жүзілік эфирге жолдама алып, бірінші жүлдеге ие болды.
«Амангелді» (1956), "Толғау" (1960), "Дайрабай күйі" (1961) атты симфониялық поэманың, труба мен оркестрге жазылған скерцоның (1966), «Сәлем саған Аястан» (1968) кантатасының, "Қыз ұзату" (1965) вокальды-хореографиялық композициясының, халық аспаптар оркестріне арналған "Ләйлім" (1953), спектакль мен көркем фильмдерге арналған музыкалардың авторы. Сондай-ақ, тынысты, шалқымалы асқақ әуенді "Таң самалы" (1963), «Туған ел»(1972), өткір де ұшқыр, жалын атқан "Әнші бақыты" (1966) т.б. ән-романстары бар. Сазгердің "Құдаша-думан" мен "Мейрам күні" деген шығармалары симфониялық оркестрдің орындауында Лондон (1973), Филадельфия (1973), Братислава (1974), Прага (1975) т.б. қалаларда орындалды. Қазақстан КП ХІІІ-ХІV съезінің және Мәскеуде өткен (1971) дүние жүзі Музыка Кеңесі ІV конгресінің делегаты. Қазақстан КП ОК мүшелігіне кандидат (1971), VII-IX сайланған Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің депутаты. Еңбек Қызыл Ту орденімен және медальдармен марапатталған. Қазақтың опера және балет театрында Е.Рахмадиевтің "Қамар сұлу", "Алпамыс", "Абылай хан" опералары қойылды.
Роза Рымбаева
Музыкальное искусство - Певцы и композиторы
Роза Рымбаева - эстрада әншісі, Қазақстанның халық артисі (1986). Жарма ауданы, Жаңғызтөбе станциясында дүниеге келген (1957.28.10.).
Алматы театр-көркемсурет институтын бітірген (1984). 1976-79 жылы Республикалық «Гүлдер» эстрадалық жастар ансамблінің, 1979 жылдан «Қазақконцерт» бірлестігінің солисі. Рымбаеваның репертуарында қазақ әндерінен басқа ТМД елдерінің, сондай-ақ шетел халықтарының әндері бар. 1976 жылдан бері гастрольдік сапармен Болгарияда, Венгрияда, Германияда, Кубада, Польшада, Чехословакияда, Ауғанстанда, Америкада, Францияда, Түркияда, т.б. елдерде болды. Ол осы заманғы композиторлардың шығармаларымен қатар халық әндерін де өзіндік үн-бояуымен нақышына келтіре орындайды.
1977 жылы Болгарияда өткен эстрада артистерінің дәстүрлі халықаралық байқауына қазақстандықтардың ішінен тұңғыш рет қатысып, бас бәйге - «Алтын Орфей» жүлдесін жеңіп алды. Сондай-ақ, 1977 жылы Сопотта, 1979 жылы Стамбулда өткен халықаралық байқаулардың иегері, 1983 жылы Кубада өткен «Гала - 83» халықаралық байқауының бас жүлдегері болды. Бүкілодақтық Комсомол (1985) және Қазақстан Комсомол сыйлығының иегері (1976). «Парасат» орденімен марапатталған (2001). Қазақстан Мемлекеттік сыйлығының иегері (2004).
Рысқали Ерлан
Музыкальное искусство - Певцы и композиторы
Әнші.
1982 жылы 15 қыркүйекте Шұбартау ауданының Қосағаш ауылында дүниеге келген.
1995-2001 жылдары А.Жұбанов атындағы республикалық арнаулы музыкалық мектеп-интернатында білім алған. 2001-2005 жылдары Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық консерваториясының халық әні кафедрасында оқыған. Аталған оқу орнының ассистент-стажерлығын Қайрат Байбосыновтың сыныбы бойынша бітірген.
Жамбыл атындағы Қазақ мемлекеттік филормониясында жеке орыңдаушы, әнші, республикалық «Қазақстан» ұлттық телеарнасында редактор-жүргізуші болды. Казіргі таңда Қазақ радиосының редактор-жүргізушісі.
Сегіз сері, Біржан сал, Ақан серілерден бастау алған Арқа әншілік мектебінің жалғастырушы өкілі.
М.Уәлиқызы атындағы халықаралық, Ж.Елебеков атындағы республикалық, Ә.Найманбаев атындағы аймақтық және «Асыл мұра», М.Бапиұлы атындағы байқаулардың жүлдегері. Н.Тілендиев атындағы II халықаралық әнші-күйшілер байқауы мен Әміре Қашаубаев атындағы VII республикалық дәстүрлі әншілер байқауында лауреат атанды.